Zaproszenie na koncert Krakowskiego Zespołu Kameralnego – Antonio Vivaldi 'Le Quattro Stagioni’
Dyrektor Muzeum im. Władysława Orkana wraz z pracownikami muzeum mają zaszczyt zaprosić na wyjątkowy koncert muzyki klasycznej Antoniego Vivaldiego w wykonaniu Krakowskiego Zespołu Kameralnego, który odbędzie się 26.07.25, w arcyklimatycznej aurze zabytkowego kościoła św. Marii Magdaleny o godzinie 19.00 – wstęp wolny!
Wystąpią:
Łukasz Mikołaj Mateja(kierownik artystyczny) – basso continuo Katarzyna Mateja – 1. skrzypce Jakub Michalak – 2. skrzypce Marcin Markowicz – skrzypce solo Magdalena Prześlica – altówka Ewa Wojsław-Bober – wiolonczela Michał Skiba – kontrabas
Jarmark przy Muzeum już za nami
22 lipca 2025 roku, jak co roku, w święto patronki rabczańskiej parafii św. Marii Magdaleny, wokół naszego Muzeum odbył się Jarmarku w Muzeum. To wydarzenie, które od lat stanowi ważny punkt w kalendarzu kulturalnym Rabki-Zdroju, po raz kolejny zgromadziło twórców ludowych, rękodzielników i pasjonatów tradycyjnych technik rzemieślniczych.
Na terenie muzeum można było spotkać zarówno znanych już bywalców jarmarku, jak i nowych wystawców – artystów zajmujących się m.in. zabawkarstwem, rzeźbą w drewnie, plecionkarstwem, ziołowymi kosmetykami, malarstwem, czy bibułkarstwem. W tym roku szczególną popularnością cieszyły się warsztaty, w których uczestnicy mogli własnoręcznie wykonać ludowe zabawki, czy obraz na szkle, a także stworzyć własny wyrób ceramiczny na kole garncarskim.
Nie zabrakło także regionalnej kuchni. Odwiedzający chętnie próbowali lokalnych smaków, wśród których szczególnym powodzeniem cieszyły się tradycyjne serki gorczańskie i domowe wypieki.
Jarmark, jak co roku, miał nie tylko wymiar handlowy, ale przede wszystkim edukacyjny i społeczny – stworzył przestrzeń do spotkania, rozmowy, dzielenia się doświadczeniem i promowania niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Dziękujemy za zawsze zainteresowanie i obecność. Do zobaczenia za rok!
Wykład prof. Anny Mlekodaj i wielkie święto kultury góralskiej w Rabce-Zdroju
W przeddzień głównych obchodów jubileuszu Gorczańskiego Oddziału Związku Podhalan w Rabce-Zdroju, 18 lipca 2025 roku w zabytkowym kościółku Muzeum im. Władysława Orkana odbyło się wydarzenie szczególne – wykład prof. Anny Mlekodaj zatytułowany „U źródeł podhalańskiego ruchu regionalnego w Rabce-Zdroju”. Spotkanie otworzyło obchody 95-lecia istnienia oddziału oraz 65-lecia działalności regionalnego zespołu „Robcusie”.
„To miejsce ma szczególne znaczenie”
Na wstępie gości powitał Wojciech Kusiak, dyrektor Muzeum im. Władysława Orkana. Podkreślił symbolikę miejsca spotkania:
– Kościółek powstały w 1606 roku to nie tylko zabytek – to serce miasta. Tu koncentrowało się kiedyś życie wsi, tu prawdopodobnie miały również początek korzenie Związku Podhalan – zaznaczył. Zwrócił się do zgromadzonych członków i sympatyków Związku, witając szczególnie prof. Annę Mlekodaj oraz kapelana Gorczańskiego Oddziału Związku Podhalan w Rabce-Zdroju ks. dr. Pawła Duźniaka oraz radnego powiatu nowotarskiego Stanisława Kiersztyna – człowieka, jak podkreślił, „któremu bardzo leży na sercu historia i tożsamość”.
Po nim głos zabrał Wiktor Zachwieja, prezes Gorczańskiego Oddziału Związku Podhalan, witając zgromadzonych z typową dla siebie serdecznością. – Dzisiaj pani profesor uchyli nam rąbka tajemnicy o źródłach ruchu podhalańskiego – skąd się brał, jak się kształtował. Chcemy wiedzieć, kto wtedy działał, kto miał siłę i wiarę, żeby tę kulturę podjąć i utrzymać – mówił, zapowiadając wystąpienie prof. Anny Mlekodaj.
Rabczańscy górale – „świadomi i dalekowzroczni”
W swoim wystąpieniu prof. Anna Mlekodaj – badaczka literatury gwarowej i kultury Podhala, wykładowczyni Akademii Nauk Stosowanych w Nowym Targu – zarysowała szeroki kontekst historyczny narodzin rabczańskiego ruchu regionalnego, opierając się na dokumentach, źródłach i swojej wieloletniej pracy naukowej.
– 28 września 1930 roku w sali Domu Ludowego w Rabce-Zdroju, udostępnionego przez księdza Jana Surowiaka, zebrało się ponad 200 osób z Rabki i okolic – to była ogromna liczba! Bez internetu, bez SMS-ów, bez zapewnienia doraźnych zysków. Proszę sobie wyobrazić, jak silna musiała być potrzeba działania i jak wysoka świadomość tych ludzi – mówiła profesor.
– To byli ludzie, którzy – choć często po czterech klasach szkoły powszechnej – interesowali się czymś więcej niż przetrwanie. Chcieli działać, zakładać organizacje, rozwijać swoje gospodarstwa, kształcić się. Ich horyzont sięgał daleko.
Podkreśliła, że Komitet Organizacyjny, kierowany przez magistra Janotę, jasno wytyczył cele ogniska: rozwój kultury, poprawa bytu lokalnej ludności, pielęgnowanie gwary i tradycji. Zebraniu przewodniczył Wojciech Kwaśniowski, a sekretarzem został Sebastian Czyszczoń.
– Profesor Zygmunt Lubertowicz, członek zarządu głównego Związku Podhalan, podkreślał wtedy, że ta organizacja nie ma nic wspólnego z polityką. Jej celem była – cytuję – głęboka troska o byt ludności, która zamieszkuje piękną, lecz ubogą ziemię.
Nie tylko taniec i śpiew – regionalizm jako projekt cywilizacyjny
Wbrew stereotypom, celem działalności Związku nie były wyłącznie występy folklorystyczne. – Nie chodziło tylko o taniec i śpiew. Chodziło o budowanie ojczyzny. Zachęcano do uprawy ziemi, do hodowli pszczół, do zachowania rodzimych pamiątek i tkanin. Odrzucano fabryczne materiały jako „mieszczańską tandetę”. To był świadomy wybór! – akcentowała prof. Mlekodaj.
Podhalanie mieli również wizję gospodarczą i turystyczną. Wiedzieli, że jeśli zadbają o swój region, przyciągną gości z całej Polski.
– Dewizą każdego podhalanina miała być miłość do „skalnej ojczyzny”, a przez to miłość do całej Polski.
Wzruszającym przykładem oddania sprawie była postawa 90 rabczańskich dorożkarzy, którzy podczas XV Zjazdu Podhalan w 1931 roku… nie wzięli pieniędzy za przewozy. – Ci ludzie odmówili zapłaty – z własnej inicjatywy. Mieli swoją sekcję fiakierską, płacili składki i planowali – wyobraźcie sobie! – budowę skoczni narciarskiej na Luboniu. To byli ludzie dalekowzroczni i odpowiedzialni.
Rabka jako bastion podhalańskiego regionalizmu
Już w rok po założeniu ogniska, we wrześniu 1931 roku, Rabka była gospodarzem XV Zjazdu Podhalan – najlepiej zorganizowanego w historii, jak głosiły przekazy. W 1933 roku Rabkę odwiedziła delegacja Związku Podhalan z USA i określiła ją jako „najdalej wysuniętą na północ placówkę regionalizmu podhalańskiego”.
– To, co działo się w Rabce, było zauważane nie tylko w Polsce, ale również w Ameryce. Góralszczyzna stała się elementem polskiej tożsamości.
Regionalizm jako fundament nowoczesnej Polski
Wykład zakończył się refleksją nad ideą regionalizmu, która – jak przypomniała prof. Mlekodaj – była integralną częścią odbudowy Polski po 1918 roku.
– Regionalizm to nie był folklor dla turystów. To była wizja nowoczesnego państwa, opartego na silnych, świadomych regionach. Aleksander Patkowski pisał w 1926 roku, że Polska musi być „jednością złożoną z różnic” – i właśnie tacy byli górale z Rabki. Ludzie z charakterem, z tożsamością, z odwagą.
Spotkanie zakończyły podziękowania i serdeczne rozmowy w cieniu kościółka. Było to wydarzenie nie tylko naukowe, ale też głęboko emocjonalne – opowieść o ludziach, którzy niemal sto lat temu zdecydowali się wziąć odpowiedzialność za swoje miejsce, tradycję i przyszłość.
Tekst i zdjęcia: Piotr Kuczaj
Jarmark w Muzeum – 22 lipca 2025 r.
Muzeum im. Władysława zaprasza serdecznie na doroczny Jarmark w Muzeum odbywający sie na terenie otaczającym stary rabczański kościółek. Będzie to wyjątkowe spotkanie z rzemieślnikami, rękodzielnikami i twórcami ludowymi pochodzącymi z rozległych regionów od Żywca aż po Nowy Sącz, którzy zaprezentują tajniki własnego fachu. W tym roku po wielu latach nieobecności zagości w Muzeum również garncarz, którego prace będzie można nie tylko poznać, ale również popróbować swych sił na kole garncarskim i zweryfikować stare przysłowie: „nie tylko święci garnki lepią”. Na najmłodszych czekają atrakcje i warsztaty przygotowane przez susko-żywieckich zabawkarzy.
Dla uczestników wydarzenia przygotowano również stoisko z regionalnymi potrawami, gdzie można będzie skosztować lokalnych przysmaków przyrządzonych według tradycyjnych receptur.
„Jarmark w Muzeum” to nie tylko okazja do zabawy i nauki, lecz także wyraz troski o dziedzictwo kulturowe regionu.
Jarmark odbędzie się w Muzeum im. Władysława Orkana 22.07.2025 r. w godzinach 10.00 – 17.00
Serdecznie zapraszamy, wstęp wolny.
„Góralskie rzemiosło kołem się toczy” – tradycja i twórczość u stóp Gorców
13 lipca 2025 teren wokół zabytkowego kościółka – Muzeum im. Władysława Orkana – wypełnił się kolorami, zapachami i dźwiękami ludowej tradycji. Podczas wydarzenia „Góralskie rzemiosło kołem się toczy” mieszkańcy Rabki, turyści i pasjonaci kultury mieli okazję spotkać się z rzemieślnikami i twórcami, którzy z oddaniem kultywują dziedzictwo regionu.
Wydarzenie połączyło pokazy rzemiosła, warsztaty edukacyjne i kiermasz sztuki ludowej oraz rękodzieła, stwarzając przestrzeń do żywego kontaktu z kulturą góralską.
Największym zainteresowaniem cieszyły się warsztaty, podczas których uczestnicy – dzieci, młodzież i dorośli – mogli poznać tradycyjne techniki pracy ręcznej, przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Wśród prowadzących warsztaty znaleźli się:
Witold Ciesielski, który uczył pracy na kole garncarskim,
Maria Staszel, mistrzyni hafciarstwa z Maruszyny, dzieląca się tajnikami haftu i prezentująca tradycyjne stroje regionalne,
Patryk Traczyk, kaletnik, pokazujący jak tworzy się góralskie pasy i inne wyroby skórzane,
Maria Studzińska i Weronika Jasieniak, które prowadziły warsztaty malarstwa na szkle,
Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka, przybliżająca zainteresowanym temat pasterstwa,
Iwona Ciesielska, prowadząca warsztaty z zabawki ludowej.
Równolegle odbywał się kiermasz twórców i rzemieślników, wśród których znaleźli się:
Łukasz Pustułka – malarstwo,
Witold Zachwieja – tradycyjne góralskie potrawy,
Magdalena Wójciak – biżuteria artystyczna,
Małgorzata Niżnik – torebki i nerki z autorskiej serii „Go Bags”,
Dla uczestników wydarzenia przygotowano również stoisko z regionalnymi potrawami, gdzie można było skosztować lokalnych przysmaków przyrządzonych według dawnych receptur.
Artystycznym dopełnieniem dnia był występ zespołów Robcusie i Robcanie, który uświetnił wydarzenie śpiewem i tańcem – radosnym, autentycznym i głęboko zakorzenionym w góralskiej kulturze.
Wydarzenie było nie tylko okazją do zabawy i nauki, lecz także wyrazem troski o dziedzictwo kulturowe regionu. Dzięki obecności twórców i aktywnemu udziałowi uczestników, muzealne przestrzenie zamieniły się w miejsce spotkania pokoleń, gdzie tradycja wciąż „toczy się kołem”.
Projekt został dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji w ramach programu „Nasze Tradycje”.
Koncert inauguracyjny XXI Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej im. ks. Kamila Kowalczyk
Pierwszy z koncertów Festiwalu przeszedł do historii. Wnętrza starego modrzewiowego kościoła wypełniły się w czwartkowe popołudnie melomanami i wielbicielami muzyki organowej.
Przybyłych gości – Burmistrza Rabki-Zdroju pana Leszka Świdra, jednocześnie Patrona i współorganizatora Festiwalu, radnych Rady Miasta Rabki-Zdroju – Jana Cieplińskiego i Roberta Skipiałę, radnych Rady Powiatu Nowotarskiego i członków Komisji Kultury panią Renatę Możdżeń Starowicz oraz pana Stanisława Kiersztyna, a także byłego dyrektora Muzeum im. Władysława Orkana pana Zbigniewa Wójciaka z małżonką Ewą, wszystkich zgromadzonych turystów, kuracjuszy i rabczan, przywitał dyrektor Muzeum Wojciech Kusiak.
Jednak w szczególny sposób została przywitana mama ks. Kamila Kowalczyka pani Irena Kowalczyk – honorowy Patron Festiwalu, której dyrektor Festiwalu Wojciech Gracz i Dyrektor Muzeum Wojciech Kusiak wręczając kwiaty podziękowali za wsparcie i pomoc przy organizacji Festiwalu.
W inauguracyjnym koncercie swe umiejętności zaprezentował Wojciech Stanisław Gracz przenosząc zgromadzonych słuchaczy w każdym utworze w inne miejsca Europy. Wybrzmiały utwory: Georga Muffata, Domenica Scarlattiego, Johanna Bernharda Bacha, Jana Pachelbela, Jana Sebastiana Bacha i Antonia Vivaldiego.
Wojciech Stanisław Gracz rozpoczął naukę gry na fortepianie w Państwowej Szkole Muzycznej I st. w Rabce-Zdroju, którą kontynuował na organach w Państwowej Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej II st. im. Fryderyka Chopina w Krakowie. Ukończył Akademię Muzyczną w Krakowie na Wydziale Instrumentalnym w klasie organów prof. Andrzeja Białki i prof. Wacława Golonki. Uczestniczył w licznych kursach mistrzowskich z zakresu interpretacji i improwizacji muzycznej, m. in. pod kierunkiem Juliana Gembalskiego, Romana Peruckiego, Andrzeja Szadejki, Oliviera Latry’ego, Pierre’a Pincemaille’a, Wolfganga Seifena. Dokonał nagrań płyt CD na organach, m. in. wraz ze Scholą Gregoriańską przy Seminarium OO. Paulinów, na których zarejestrowano muzykę średniowiecza oraz epoki baroku, a także opracowanie dawnych nabożeństw wielkopostnych, zrealizowane w kościele OO. Augustianów.
Dyrektor Muzeum nawiązując do ostatniego utworu, który zabrzmiał podczas koncertu Wojciecha Gracza, zaprosił wszystkich obecnych na niezwykłe dla Muzeum wydarzenie – koncert Krakowskiego Zespołu Kameralnego w dn. 26. Lipca 2025r. o godz. 19.00, (sobota) podczas którego Zespół zaprezentuje „Le Quattro Stagioni” („Cztery Pory Roku”) właśnie Antonia Vivaldiego!
Tegoroczny Festiwal Muzyki Organowej im. ks. Kamila Kowalczyka odbywa się pod patronatem Starosty Nowotarskiego Tomasza Hamerskiego, Burmistrza Rabki-Zdroju Leszka Świdra, Prezesa Zarządu Banku Spółdzielczego w Rabie Wyżnej Łukasza Morzywołka, a także wyjątkowego honorowego patronatu Ireny Kowalczyk – mamy rabczańskiego księdza. Następny koncert festiwalowy odbędzie się 31.07.2025r o godz. 17.00.
XXI Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej im. ks. Kamila Kowalczyka – zaproszenie
Muzeum im. Władysława Orkana ma ogromną przyjemność zaprosić państwa na XXI Festiwal Muzyki Organowej im. ks. Kamila Kowalczyka pod patronatem Starosty Nowotarskiego Tomasza Hamerskiego, Burmistrza Rabki-Zdroju Leszka Świdra, Prezesa Zarządu Banku Spółdzielczego w Rabie Wyżnej Łukasza Morzywołka, a także wyjątkowego honorowego patronatu Ireny Kowalczyk – mamy rabczańskiego księdza. Tegoroczną serię koncertów rozpocznie Dyrektor Artystyczny Festiwalu Wojciech Stanisław Gracz 10. lipca 2025 r., (czwartek) o godz. 17.00
Kamil Kowalczyk był kronikarzem i pasjonatem rabczańskiej historii. Urodził się w 1986 roku w Rabce. W wieku 17 lat napisał książkę o rabczańskich miejscach kultu pt. „Miejsca kultu religijnego w Rabce-Zdroju”, później napisał jeszcze „Szlakiem rabczańskich kapliczek”, spisując historię wybranych rabczańskich kapliczek, a w „Rabczańskim drzewiej, czyli 450 lat parafialnej historii” przestudiował parafialne dzieje swojej macierzystej parafii pw. Św. Marii Magdaleny w Rabce-Zdroju. Badania nad historią Rabki zostały także zawarte w „Rabce Juliana Zubrzyckiego”.
Był oddanym katechetą, którego misją było dbanie o pamięć tak zwanej „Małej ojczyzny”, uwielbiał grać na organach i rozmawiać, nade wszystko rozmawiać. Uczył się najpierw w Liceum Ogólnokształcącym im. Josephine Gebert w Centrum Edukacyjnym „Radosna Nowina 2000” w Piekarach, a po maturze w Wyższym Krakowskim Seminarium Duchowym, którego zwieńczeniem były święcenia kapłańskie w roku 2012, i rozpoczęcie posługi w parafii. Św. Wojciecha w krakowskich Bronowicach. Mszę prymicyjną ks. Kamil odprawił w swojej ukochanej Rabce w kościele pw. Św. Marii Magdaleny.
Zmarł 16 września 2013 roku, na progu rozpoczęcia studiów doktoranckich na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie. Pozostawił po sobie notatki, niedokończone zdania, słowa, które miały przerodzić się w kolejną publikacje, i dziedzictwo, którego niepisanym świętem jest Międzynarodowy Festiwal Organowy jego imienia w Muzeum im. Władysława Orkana.
Dyrekcja Muzeum pragnie podziękować panu Tomaszowi Hamerskiemu – Staroście Nowotarskiemu, panu Łukaszowi Morzywołkowi – Prezesowi Zarządu Banku Spółdzielczego w Rabie-Wyżnej; panu Leszkowi Świdrowi – Burmistrzowi Rabki-Zdroju, za nieocenione wsparcie organizacyjne i finansowe kolejnej edycji naszego Festiwalu.
Muzeum im. Wł. Orkana w Rabce-Zdroju, promując bogate dziedzictwo kulturowe naszego regionu zaprasza na wydarzenie plenerowe pt.: „Góralskie rzemiosło kołem się toczy”, które odbędzie się 13.07.2025 w godzinach 10.00-15.00, przy zabytkowym kościele – wstęp wolny!
W programie:
Warsztaty garncarstwa
Warsztaty kaletnicze
Warsztaty hafciarstwa
Warsztaty malarstwa na szkle
Warsztaty drewnianej zabawki ludowej
Pasterstwo
Degustacja potraw regionalnych
Występ zespołów Robcusie i Robcanie
Kiermasz lokalnych wyrobów rzemieślniczych
Dodatkowo cykl zajęć garncarskich odbędzie się w dniach: 20, 27 lipca oraz 03 sierpnia
