W Niedzielę Palmową nasze muzeum odwiedził Gordon Below – fotograf i dziennikarz
z Niemiec. Zainteresowany podhalańskim folklorem udokumentował proces powstawania tradycyjnej bazi, a także przebieg naszego muzealnego konkursu. 
Poniżej zamieszczamy tłumaczenie jego relacji, zdjęcia, a także oryginalny tekst.

Między ośnieżonymi górskimi szczytami, a łagodnymi wzgórzami leży Rabka-Zdrój –
małe miasteczko w sercu Europy, na skraju Beskidów, około 60 kilometrów na południe od Krakowa. Znane ze swoich leczniczych źródeł solankowych i świeżego górskiego powietrza, nosi z miłością nadaną nazwę „Miasto Dzieci Świata”.

Gdy zbliża się Niedziela Palmowa, rozkwita jedna z najżywszych form polskiej kultury ludowej, wtedy też ożywa coroczny zwyczaj barwnego świętowania: konkurs na najpiękniejszą palmę wielkanocną. Misternie wykonane, wysokie palmy upamiętniają wjazd Jezusa do Jerozolimy – tradycja, która porusza nie tylko serca wierzących, ale całe miasto zamienia w kolorowy, świąteczny krajobraz.

W tym roku mogłem przyjąć wyjątkową perspektywę – nie tylko jako obserwator, ale także jako cichy towarzysz Związku Podhalan w Rabce-Zdrój, który od tygodni pracowała nad swoją tradycyjną palmą wielkanocną. W małym, ciepłym pomieszczeniu pełnym śmiechu, zapachu zieleni i skoncentrowanej pracy, krok po kroku powstawało dzieło sztuki z naturalnych materiałów i misternie wykonanych kwiatów z krepiny. Techniki konstrukcji palmy przekazywana są z pokolenia na pokolenie. Wśród tej mieszanki warsztatu, muzyki i tańca stało się dla mnie jasne to, że tutaj chodzi o coś więcej niż tylko konkurs – chodzi o zachowanie własnej tożsamości i współdziałanie pokoleń.

W sobotę, przed Niedzielą Palmową, zaczyna się chyba najbardziej imponujący moment: pokolenia spotykają się, by przygotować do procesji pień mający do 15 metrów długości. Kwiaty, wykonane z wielką precyzją, są mocowane według tradycyjnych wzorów. Warstwa po warstwie powstaje barwna wstęga, którą owija się pień. Wzmocniony gałązkami, słomą i rzemieniami pień, uzyskuje stabilność.

W samą Niedzielę Palmową niewielka grupa wyrusza traktorem, aby przywieźć palmę do miasta. Następnie, przy akompaniamencie muzyki, jest ona przenoszona na ramionach przez ostatni kilometr, zanim wszystko rozpocznie się uroczystą mszą w neogotyckim kościele pw. św. Marii Magdaleny. Palmy – niektóre wysokie jak człowiek, niektóre długie na ponad 15 metrów – są święcone, po czym uroczysta procesja udaje się do XVII-wiecznego drewnianego kościoła, w którym mieści się muzeum im. Władysława Orkana. Tam czeka już jury oraz publiczność, która podziwia feerię barw. Konkurs Palm w Rabce-Zdroju jest jednym z najstarszych tego typu w Polsce, a oprócz około 100 uczestników gromadzi ‘żywą’ publiczność. Konkurs łączy pokolenia, opowiada historie i pozwala przemówić regionowi, który jest dumny ze swojej historii.

Samą Rabkę-Zdrój warto odwiedzać przez cały rok – ale jeśli odwiedzisz ją wiosną, będziesz świadkiem żywego dziedzictwa kulturowego, które jest sercem miasta.

Oryginalny tekst Gordona Belowa: https://the-voyager.de/2rjd/p10/p10

Muzeum im. Władysława Orkana serdecznie zaprasza na 11. edycję Nocy Muzeów, która odbędzie się w piątek, 16 maja 2025 roku. To wyjątkowa okazja, aby wieczorem odwiedzić nasze muzeum i uczestniczyć w niepowtarzalnym wydarzeniu kulturalnym.

Tegoroczną atrakcją będzie koncert Zespołu Muzyki Dawnej im. Gaspara Castiglione z Centrum Kultury i Filmu w Suchej Beskidzkiej pod kierownictwem artystycznym Agnieszki Bernackiej. Usłyszymy wybrane utwory instrumentalne i wokalno-instrumentalne z okresu średniowiecza i renesansu, a także zobaczymy historyczne instrumenty, takie jak flety proste, fidele, citola czy bębny średniowieczne i renesansowe.

Program koncertu:

I. Muzyka religijna:

1. Wacław z Szamotuł – Błogosławiony człowiek
2. Grzegorz Gerwazy Gorczycki – Omni die dic Mariae
3. Giuseppe Ottavio Pitoni – Cantate Domino
4. Anonim (XVI w.) – Gaudete, Christus est natus
5. Anonim (Kancjonał Piotra Artomiusza, 1601) – Pan Bóg wszechmogący

II. Muzyka dworska – tańce i pieśni dworów XIV–XVII w.:
6. Anonim – Estampida
7. Anonim – Breve Regnum
8. Anonim – Tourdione
9. Tabulatura Jana z Lublina – Hajducki
10. Anonim – Horses Bransle
11. Tielman Susato – Cum decore
12. Thomas Morley – Now is the month of Maying
13. Wojciech Długoraj – Cantio Polonica
14. Wiązanka tańców renesansowych: Eiusdemnationis, Pagamoszka, Niemiec, tańce polskie z Tabulatury Jana z Lublina i rękopisu połockiego
15. Anonim – Skarżęć się, matusiu moja
16. Anonim – Kędykolwiek teraz jesteś

Wykonawcy:

• Eliza Kulka – flet sopranowy
• Karolina Kudzia – flet altowy
• Emilia Antosiak – flet altowy i tenorowy
• Artur Warta – flet tenorowy, śpiew
• Damian Kulka – flet basowy, śpiew
• Lena Bernacka – fidel, śpiew
• Aleksandra Pacyga – fidel
• Paulina Kulka – śpiew, bęben renesansowy
• Agnieszka Bernacka – flet altowy, tenorowy, citola, bębny, śpiew

O zespole:

Zespół Muzyki Dawnej im. Gaspara Castiglione działa od 1997 roku, początkowo w Miejskim Ośrodku Kultury – Zamek w Suchej Beskidzkiej (obecnie Centrum Kultury i Filmu). Założycielką i kierownikiem artystycznym jest Agnieszka Bernacka, która od początku czuwa nad artystycznym rozwojem grupy. Zespół tworzą dzieci i młodzież z powiatu suskiego, występujący w strojach inspirowanych renesansowymi kostiumami dworskimi. Ich koncerty szczególnie efektownie prezentują się na tle zabytkowego „Małego Wawelu” – zamku w Suchej Beskidzkiej.

Repertuar obejmuje muzykę, pieśni i tańce dworskie XIV–XVII-wiecznej Europy oraz muzykę religijną. Zespół ma na koncie liczne sukcesy, m.in. GRAND PRIX Małopolskiego Festiwalu „Talenty Małopolski” oraz wyróżnienia w prestiżowym festiwalu „Schola Cantorum” w Kaliszu. Brał udział w wielu wydarzeniach o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym, a także realizuje autorskie projekty koncertowe, takie jak „Najstarsze Pieśni Pasyjne w Polsce”, „Koncert Kolęd Staropolskich” czy „Muzyka Dworska na Małym Wawelu”.

Zespół to nie tylko muzyka – to także żywa lekcja historii i kultury, która od ponad dwóch dekad wzbogaca życie artystyczne regionu.

Po koncercie zapraszamy na zwiedzanie muzeum z przewodnikiem. Wstęp wolny!
Do zobaczenia podczas Nocy Muzeów – zapraszamy serdecznie na muzyczną i historyczną podróż w czasie!

Dyrektor Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju Wojciech Kusiak wraz z pracownikami Muzeum, mają przyjemność i zaszczyt zaprosić na wernisaż wystawy malarskiej Pawła Jasińskiego –
’Między ziemią a niebem’, który odbędzie się 1 czerwca 2025 roku o godz. 14.00 w nawie starego kościoła.

PAWEŁ JASIŃSKI twórca znad Jeziora Rożnowskiego.
Urodzony w Gródku nad Dunajcem, absolwent Uniwersytetu Papieskiego w Krakowie kierunku Sztuka Sakralną i Muzealnictwo. Od lat mieszka i tworzy w Dublinie.
Jest laureatem tytułu Wybitny Polak na emigracji przyznawanej przez Kapitułę Fundacji Godła Promocyjnego Teraz Polska w uznaniu wielopłaszczyznowych działań na rzecz szerzenia kultury polskiej za granicą państwa. Jego prace były wielokrotnie wystawiane w Polsce i w Europie: min. na Łotwie, w Anglii i Irlandii. 
Współtwórca galerii The Icon Factory w Dublinie, autor licznych malowideł w przestrzeni miejskiej Dublina. W roku 2017 Muzeum The Hunt w Irlandii uznało jedną jego prac za obraz miesiąca. Współpracuje z Ambasadą Polską w Dublinie, promując Polskę poza granicami kraju.

W sobotę, 19 kwietnia 2025 roku, o godzinie 12:00, przy naszym Muzeum odbyła się już kolejna uroczystość święcenia pokarmów wielkanocnych. Przybyłych rabczan, turystów i kuracjuszy przywitał dyrektor muzeum – Wojciech Kusiak. Pokarmy święcił proboszcz parafii pw. Św. Marii Magdaleny – 
ks. Piotr Iwanek, regionalną oprawę zapewnili członkowie Gorczańskiego Oddziału Związku Podhalan, zespoły regionalne – „Robcanie” i „Robcusie”. Poświęcono ogień, a najmłodsi członkowie zespołu „Robcusie” przegnali „zło” obiegając zabytkowy kościół z kołatkami i kłapacami.

Góralskie tradycje związane ze Świętami Wielkiej Nocy przybliżył zebranym wiceprezes Związku Podhalan Kazimierza Zapała. Jego opowieści o dawnych zwyczajach, symbolice pokarmów oraz znaczeniu świąt w kulturze góralskiej spotkały się z dużym zainteresowaniem uczestników. Przybyli mogli również skosztować sodry – tradycyjnej wielkanocnej potrawy, przygotowywanej z chrzanu, jajek, kiełbasy i maślanki, ‘nawarzonej’ przez prezesa oddziału Wiktora Zachwieję. Odbył się także konkurs na najpiękniejszą i najbardziej tradycyjną „kosołkę” – wielkanocny koszyczek. Jury, w skład którego weszli pracownicy Muzeum, oceniało zgodność z zagórzańską tradycją, estetykę oraz oryginalność przygotowanych koszyków – najciekawsze kompozycje zostały nagrodzone. Wielkosobotnie wydarzenie zgromadziło liczne grono mieszkańców i turystów, którzy wspólnie celebrowali świąteczne tradycje w wyjątkowej atmosferze zabytkowego kościoła i muzealnego dziedzińca.

Galeria zdjęć z wydarzenia autorstwa Piotra Kuczaja: https://muzeum-orkana.pl/wielka-sobota-w-muzeum-19-04-25-fot-p-kuczaj/

65. Konkurs Palm Wielkanocnych, pod patronatem Starosty Powiatu Nowotarskiego Tomasza Hamerskiego i Burmistrza Rabki-Zdroju Leszka Świdra przeszedł już do historii. Tegoroczna edycja, najstarszego w Polsce(od 1958 roku) konkursu, zgromadziła 108 palm, konkurujących ze sobą w trzech odrębnych kategoriach. Jury miało w tym roku niezwykle ciężkie zadanie z wyborem zwycięzców w poszczególnych kategoriach.

Jury w składzie: dr hab. Stanisława Trebunia-Staszel, prof. UJ, dyrektor Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ, oraz kierownik Podyplomowego Studium Muzeologicznego na Wydziale Historycznym UJ; Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka, etnograf, zastępczyni dyrektora Muzeum im. Władysława Orkana; Marcin Kudasik, regionalista, kierownik zespołu Regionalnego „Śwarni” z Nowego Targu i ks. Piotr Iwanek, proboszcz parafii pw. Św. Marii Magdaleny w Rabce-Zdroju, funkcję sekretarza komisji pełniła Aleksandra Traczyk, muzealnik Muzeum im. Władysława Orkana. Jury zwracało szczególną uwagę na zgodność z tradycją, staranność i barwność, a w przypadku Palmy Współczesnej – innowacyjność bazi. Po sprawnych obradach, skład sędziowski zdecydował nagrodzić:

Palma Tradycyjna:
1. Aleksandra i Jowita Daleki
2. Karina Bochnak
3. Stanisława Żarnecka

Palma Współczesna:
1. Dominika Kozak
2. Mateusz Mierzwa
3. Specjalnych Ośrodek dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących im. Św. Tereski w Rabce-Zdroju

Najpiękniejsza Palma:
1. Katolicka Szkoła Podstawowa im. Najświętszej Rodziny z Nazaretu w Rabce-Zdroju
2. Józefa Różak
3. Ksawery Kaciczak

Ponad to Jury przyznało wyróżnienia:

1. Bożenie Skawskiej-Podolskiej
2. Kubie Orszulakowi
3. Amelii Jamrozik
4. Markowi Pękalskiemu
5. Kindze Czyszczoń
6. Lence Martins
7. Markowi Balowi
8. Natalii Kwak
9. Przedszkolu Miejskiemu nr. 1 w Rabce-Zdroju

Odwiedzający i uczestnicy konkursu mogli posłuchać wykładu dr Doroty Majerczyk, członkini Rady Muzeum im. Władysława Orkana, o zagórzańskich tradycjach Wielkiego Tygodnia, a także muzyki Regionalnego Zespołu Dziecięcego ‘Majeranki’ pod przewodnictwem instruktorów: Katarzyny Majerczyk-Bobak i Patryka Traczyka, wreszcie mogli skosztować przepysznych ciast przygotowanych przez zespoły Robcusie i Robcanie, czy tradycyjnego żurku od Koła Gospodyń Wiejskich z Chabówki.

            Dyrektor i pracownicy Muzeum pragną podziękować za wsparcie i pomoc
w organizacji wydarzenia Staroście Powiatu Nowotarskiego Tomaszowi Hamerskiemu, Wiceprzewodniczącej Rady Powiatu Nowotarskiego Józefie Guziak, członkom Komisji Kultury, Rozwoju i Promocji Rady Powiatu Nowotarskiego: Renacie Możdżeń-Starowicz, Stanisławowi Kiersztynowi, Burmistrzowi Rabki-Zdroju Leszkowi Świdrowi, Radnym Miasta Rabki-Zdroju  dyrektorowi Centrum Sportu i Promocji w Rabce-Zdroju Bolesławowi Barze, Tadeuszowi Watysze dyrektorowi Powiatowego Centrum Kultury.
Dziękujemy naszym firmom-sponsorom nagród: Dubiel Vitrum Andrzeja Dubiela, „Max” Producent i Dystrybutor Słodyczy, oraz sklepowi internetowemu ‘Słodki Fant’ i outletowi ‘Datuś’ Agnieszki i Marka Worwów.

Dziękujemy również patronom medialnym wydarzenia: Radiu Kraków, TVP 3 Kraków, Tygodnikowi Podhalańskiemu, portalom Rabka.pl i Gorce24.

Już teraz zapraszamy miłośników i przyjaciół góralskich tradycji, na 66. Konkurs Palm Wielkanocnych. 

Do zobaczenia za rok!

Pełna galeria wydarzenia ze zdjęciami Piotra Kuczaja: https://muzeum-orkana.pl/65-konkurs-palm-wielkanocnych-13-04-25-fot-p-kuczaj/

Muzeum Władysława Orkana w Rabce-Zdrój ma zaszczyt zaprosić na wyjątkową wystawę pokonkursową Palm Wielkanocnych, którą będzie można oglądać w godzinach otwarcia Muzeum(9.00-16.00). Na wystawie prezentować będziemy najpiękniejsze i najbardziej oryginalne prace, wykonane przez uczestników 65. Konkursu Palm Wielkanocnych.

Wystawa będzie doskonałą okazją, by podziwiać tradycyjne i współczesne interpretacje jednej z najpiękniejszych wielkanocnych tradycji, jaką jest tworzenie palm. Bazie prezentują różne formy i techniki, ukazując bogactwo kultury ludowej i regionalnych, zagórzańskich zwyczajów.
Palmy, pełne koloru i finezji, z pewnością zachwycą każdego odwiedzającego!

Dyrektor i Pracownicy Muzeum serdecznie zapraszają na uroczyste święcenie pokarmów i ognia przy Muzeum im. Władysława Orkana, które odbędzie się w Wielką Sobotę 19 kwietnia, o godzinie 12.00.

To jedna z nielicznych okazji aby wziąć udział w tradycyjnej uroczystości kościelnej w zabytkowym otoczeniu XVII w. drewnianego kościoła znajdującego się na Szlaku Architektury Drewnianej Małopolski, który służył do celów kultowych jeszcze do początku XX w. Parafia pw. św. Marii Magdaleny zadba o tradycyjne poświęcenie pokarmów i ognia. Zwyczajowo zapraszamy do wzięcia udziału w konkursie na najpiękniejszy rabczański koszyczek, który zostanie wyłoniony przez zespół rabczańskich muzealników.

Tegoroczną edycję Wielkiej Soboty w Muzeum uświetnią występy zespołów regionalnych Robcan i Robcusi, działających przy Związku Podhalan o. Gorczańskim w Rabce-Zdroju, które zaprezentują tradycje Wielkiego Tygodnia.

Dla uczestników wydarzenia przewidziano degustację tradycyjnej potrawy świątecznej, jaką była w tym regionie sodra – zupa przygotowywana na bazie święconki.

Serdecznie zapraszamy do świętowania z nami tradycji wielkanocnych!!!

Dyrektor Muzeum im. Władysława Orkana Wojciech Kusiak i Burmistrz Rabki-Zdrój Leszek Świder mają zaszczyt i przyjemność zaprosić na wernisaż wystawy malarskiej Wiktora Zwolskiego 'Ptaki odleciały’, która odbędzie się 7 marca 2025 o godzinie 16 w rabczańskiej Willi pod Aniołem.

Wiktor Zwolski urodził się w listopadzie na Krymie, ale życie zaplanowało, przeznaczyło mu Charków i profesurę litografii, rysunku i malarstwa. Gdy nadeszło zło, przyjechał do Polski, i dzięki gościnności Sióstr Franciszkanek miał możliwość poznać, zachwycić się, ot przeżyć gorczańskie piękno. Wiktor zawiera w swych pejzażach ulotność chwili i barw, moment ‘tu i teraz’ często niezauważalnej, wręcz pomijalnej ‘codziennej’ przestrzeni.

Urodzony 13.11.1950 na Krymie. Członek Związku Artystów Plastyków Ukrainy, wykładowca akademicki w Akademii Designu i Sztuk Pięknych W Charkowie i Nacjonalnego Uniwersytetu Budownictwa i Architektury w Charkowie, a także Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Jego prace znajdują się w muzeach narodowych na Ukrainie i w europejskich prywatnych kolekcjach.