Wyjątkowy wieczór otwarcia wystawy pt. „Apteka pod Gwiazdą mgr. Stanisława Miętusa” przeszedł do historii. Apteka pod Gwiazdą to miejsce szczególne dla społeczności rabczańskiej.

Wydarzenie skupiło licznie rabczańską społeczność. Dziękujemy obecnym podczas uroczystości Pani Marii Miętus-Ciszewskiej oraz Panu Stanisławowi Ciszewskiemu potomkom rabczańskiego rodu aptekarskiego. Zaszczycili nas swoją obecnością również przedstawiciele Małopolskiego Instytutu Kultury w Krakowie: Tomasz Adamski, Małgorzata Hordyniec i Piotr Idziak z zespołu Dynamika Ekspozycji oraz Iwona Dymarczyk z Muzeum Farmacji Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum. Pragniemy podziękować również za przybycie i dzielenie z nami tej radosnej chwili m.in. Dorocie Majerczyk – przewodniczącej Rady Muzealnej, Katarzynie i Janowi Ceklarzom ze Stowarzyszenia Kulturowy Gościniec, Józefowi Szladze i Grzegorzowi Moskalowi – blog Historia Rabki, Katarzynie Szczęśniak kierowniczce nowohuckiej Artzony, Agnieszce Józefiak -Lewandowskiej z działu promocji Urzędu Mszany Dolnej, Aptekarzom Apteki pod Gwiazdą, a także Maciejowi Kopytkowi prezesowi Fundacji Rozwoju Regionu Rabka, oraz członkom Uniwersytetu III Wieku i innym.

Dziękujemy za przybycie członkom Stowarzyszenie Dawnej Rabki Czar, którzy pojawili się na wernisażu w strojach z epoki, tworząc wyjątkowy nastrój.

Zebrani goście mogli degustować roślinne wyciągi z alembiku przygotowane przez Paulinę Żakietę z Fundacji Macerat.

Uroczysty wieczór uświetnił koncert organowy Wojciecha Stanisława Gracza.

Szczególnie dziękujemy tak licznie zebranej rabczańskiej społeczności, która docenia ważność zachowania pamięci lokalnej i rabczańskich mikrohistorii.

Wystawę zrealizowano w ramach projektu Małopolskiego Instytutu Kultury w Krakowie „Małopolskie wizyty muzealne”.

Kuratorki: Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka, Natalia Klęsk

Scenariusz wystawy: Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka, Natalia Klęsk, Małgorzata Hordyniec i Piotr Idziak

Teksty do wystawy: Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka

Interpretacja dziedzictwa: Małgorzata Hordyniec, Piotr Idziak

Konsultacja merytoryczna: Muzeum Farmacji Collegium Medicum UJ w Krakowie oraz dr hab. Maciej Bilek

Projekt graficzny: dr Anna Zabdyrska

Korekta i redakcja Małopolski Instytut Kultury: Martyna Tondera-Łepkowska

Konserwacja: Natalia Klęsk

Realizacja, Opracowanie techniczne i rekonstrukcje: Natalia Klęsk, Mirosław Karkula, Iwona Ciesielska

Literatura: dr hab. Maciej Bilek, Historia Aptekarstwa w Rabce-Zdroju

Fotografie ze zbiorów rodziny Ciszewskich i Miętusów oraz ze zbiorów Piotra Kuczaja i Anny Perejczuk a także dr hab. Macieja Bilka,

Eksponaty: Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju, Muzeum Farmacji Collegium Medicum UJ w Krakowie, mgr farm. Maria Miętus-Ciszewska, prof. Krzysztof Heyke.

Galeria wydarzenia: http://muzeum-orkana.pl/wernisaz-wystawy-apteka-pod-gwiazda-mgr-stanislawa-mietusa-20-08-24-fot-p-kuczaj/

Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju wraz ze Starostwem Powiatowym w Nowym Targu oraz Gminą Rabka-Zdrój zapraszają na festiwalowy tydzień spotkań, wycieczek krajoznawczych, warsztatów kreatywnych w ramach Festiwalu Muzeum w Krajobrazie. Krajobraz w Muzeum 2024.

Festiwal będzie wielkim świętem dziedzictwa krajobrazowego i przyrodniczego naszego regionu, dostrzeżonego jako niezwykły potencjał przez założycieli naszego Muzeum – pierwszych znakarzy szlaków, członków Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego oddziału Rabka. Postrzegali oni człowieka i jego dziedzictwo w ścisłym związku z otaczającą go przyrodą.

Tegoroczna edycja obfituje w propozycje dla najmłodszych, których pragniemy zarazić miłością do pieszych, dzikich wędrówek oraz małych zachwytów nad otaczającą nas fauną i florą Gorców. Będzie można nabyć umiejętności tropiciela zwierząt i survivalowca, bushcraftera a nawet plecionkarza. Szykujcie się na potańcówkę z Hajda Bandą, która przygotowała dla nas pieśni z repertuaru ukraińskiego. Zostańcie z nami, jak zwykł mawiać o sobie jeden z twórców Muzeum – Stanisław Dunin-Borkowski, administratorami świeżego powietrza. Las wzywa nas!

PROGRAM

WTOREK 20.08.2024

16:00 Wernisaż wystawy „Apteka pod Gwiazdą Mgr. Stanisława Miętusa”, budynek ekspozycyjny Muzeum – kościółek przy ul. Orkana 2.

ŚRODA 21. 08. 2024

• godz. 16.00-19.00 WYCIECZKA w Leśnym Uroczysku*

Start i meta: Uroczysko Krzywoń, Czas trwania: 3 godz. Dla kogo – osoby dorosłe + dzieci Maksymalna liczba osób: 20 Prowadzenie: Magdalena Petryna

CZWARTEK 22. 08.2024

INTEGRACYJNY PLENER MALARSKI**

g. 10.00-13.00 Teren Muzeum im. Władysława Orkana ul. Orkana 2, Rabka-Zdrój, „Kościółek w krajobrazie”, prowadzenie Natalia Klęsk

WYCIECZKA ŚLADEM PIERWSZYCH ZNAKARZY SZLAKÓW

• godz. 16:00 – 19:00 SPACER Z WIDOKIEM*

Start i meta: parking obok kościoła MB Częstochowskiej w Rabce-Zdroju

Czas trwania: 3 godz. Dla kogo – osoby dorosłe + dzieci Maksymalna liczba osób: 20 Prowadzenie: Magda Petryna 

PIĄTEK, 23.08.2024

Akademia Malarstwa na Szkle (Muzeum), ul. Sądecka 6

16:00 Odsłonięcie mozaiki Muzeum w Krajobrazie. Krajobraz w Muzeum

17:00-20:00 Woskowe obrazy – warsztaty batiku konturowego – Julia Lachiewicz (max. 10 os.)**

Czas trwania: 3 h Dla kogo: osoby dorosłe

WĘDRUJĄCE WARSZTATY:

Teren Muzeum im. Władysława Orkana, ul. Orkana 2, Rabka-Zdrój

• g. 15.00-17:00 Malowanie na porcelanie Karolina Gościniak/muamua design**
• g. 17:00-19:00 Poradnik dzikiego podróżnika i podróżniczki – warsztaty surwiwalowo-bushcraftowe – Jakub Kałużny**

SOBOTA, 24.08.2024

Warsztaty RĘCE ROBIĄ

teren Muzeum im. Władysława Orkana ul. Orkana 2, Rabka-Zdrój

g.10:00-13:00

Warsztaty zabawkarskie, prowadzenie Karol Lasik

Rodzinne warsztaty plecionkarskie, prowadzenie Marek Czech

Warsztat zielarski, prowadzenie Paulina Żakieta, Fundacja Macerat

Warsztaty malarstwa na szkle, prowadzenie Aleksandra Traczyk

WĘDRUJĄCE WARSZTATY

g. 10.00 – 12.00

Tropy i ślady – warsztaty o tym kogo możemy spotkać w lesie, Krystyna Tomasiewicz

11.00 – 12:00 Rodzinny warsztat bikepacking’owy, prowadzenie Paweł Jadczak **

g. 11.00 – 13.00 Opowieści o krajobrazie – warsztaty cyjanotypii dla rodziców/opiekunów/opiekunek i dzieci od 6 r. ż., prowadzenie Mr Chlorophyll Art – KaZek Biernat **

g. 10.00-12.00

Pierwsza pomoc w lesie, na wycieczkach, prowadzenie Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe Oddział Rabka

Na scenie

g. 11:00-12:00 Baśni Las. Scena prowadzenie Krystian Truchalski

WNĘTRZE KOŚCIOŁA

g. 13:00- 14:00 „O płanetnikach i innych synoptykach”, Teatr Chrząszcz w Trzcinie

g. 15.00 „Zielone wnętrza mogą zabić…, dlaczego w XIX w. arszenik był w tapetach, sukniach i zabawkach” – wykład Wiktorii Król

g. 16.00 oprowadzanie kuratorskie – wystawa „Apteka pod Gwiazdą mgr. Stanisława Miętusa”

W programie również: pokazy tradycyjnych rzemiosł, pokazy rzemiosł w nowych kontekstach, degustacje potraw Koła Gospodyń Wiejskich, pszczelarze i pasieka doskonała, pokazy ratownictwa górskiego, kiermasz rękodzieła i twórczości ludowej i artystycznej.

SCENA:

g. 17.00- 18.30 Warsztaty tańca tradycyjnego i koncert zespołu HAJDA BANDA

g. 19.00 Koncert zespołu DUALITY

NIEDZIELA, 25.08.2024

• LITERACKA RETROWYCIECZKA zakończona zwiedzaniem “Orkanówki” – wielki finał*

START i meta: g. 11.00 Koninki/Tobołów – wiata przy polanie Oberówka Prowadzenie: Magda Petryna Czas trwania: ok. 4 godz. (czas przejścia 2,5 godz.)   Dla kogo – osoby dorosłe + dzieci (obowiązkowo stroje retro)

Uwaga: Dla chętnych będzie podstawiony bus spod Muzeum Orkana w Rabce – godz. 10.30. Tym samym busem wrócimy do Rabki.

Długość trasy: ok. 4 km

* na wycieczki zgłoszenia będą przyjmowane pod adresem muzeumwycieczka@gmail.com (w tytule maila prosimy podać tytuł i datę wycieczki)

**na warsztaty obowiązują wcześniejsze zapisy pod numerem tel. 18/2676289 lub pod adresem biuro@muzeum-orkana.pl

Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju, Starosta Powiatu Nowotarskiego Tomasz Hamerski oraz Burmistrz Rabki-Zdroju Leszek Świder mają zaszczyt zaprosić na na kolejny koncert organowy odbywający się w ramach XX Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej im. ks. Kamila Kowalczyka. Tegoroczna jubileuszowa edycja festiwalu odbywa się pod honorowym patronatem Pani Ireny Kowalczyk, matki rabczańskiego księdza. Koncert odbędzie się w budynku ekspozycyjnym Muzeum – drewniany, dawny kościół parafialny przy ul. Orkana 2 o godz. 17.00.

Miłośnicy Vivaldiego, Bacha i Haendla będą mieli możliwość wysłuchania niezwykłego koncertu w zabytkowym wnętrzu rabczańskiej świątyni. Przed publicznością swój kunszt zaprezentuje trójka niezwykle utalentowanych i znakomitych muzyków. Katarzyna Gierla – sopran, Mateusz Zuzański – skrzypce i Wojciech Gracz (dyrektor Artystyczny Festiwalu) – organy.

Mateusz Zuzański:

   Absolwent klasy skrzypiec prof. Franciszka Bartosika w Akademii Muzycznej w Łodzi. Doskonalił swe umiejętności pod kierunkiem prof. Joshuy Epsteina w Konserwatorium Narodowym w Sztrasburgu, studia ukończone z wyróżnieniem. Brał udział w licznych kursach mistrzowskich, prowadzonych m. in. przez I. Wojciechowską, J. Kaliszewską, A. Kosteckiego, M. Wiengierowa, I. Gitlis i L. Kaplana.

Katarzyna Gierla:

   Ukończyła Akademię Muzyczną w Krakowie na Wydziale Wokalno-Aktorskim. Zadebiutowała na deskach Opery Krakowskiej w spektaklu studenckim, partią Królowej Nocy z opery Czarodziejski Flet Wolfganga Amadeusza Mozarta. Uczestniczyła w mistrzowskich kursach wokalnych pod kierunkiem Charlotte Lehmann, Christiana Elsnera, Ingrid Kremling, Paula Esswooda, Igora Kuszplera, Jerzego Artysza, Teresy Żylis-Gara, Ryszarda Karczykowskiego, Maestro Claudia Desderiego, Urszuli Borzdyńskiej, Piotra Kusiewicza, Marka Rzepki, Olgi Popowicz. Wraz z Maestro Wiesławem Ochmanem otrzymała Nagrodę Województwa Małopolskiego – Ars Quaerendi w kategorii „Mistrz i Uczeń”, oraz „Projekt”, wspólnie stworzyli projekt w Filharmonii Krakowskiej pt. „Sięgnąć do gwiazd”.

Wojciech Stanisław Gracz:

Rozpoczął naukę gry na fortepianie w Państwowej Szkole Muzycznej I st. w Rabce-Zdroju, którą kontynuował na organach w Państwowej Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej II st. im. Fryderyka Chopina w Krakowie. Ukończył Akademię Muzyczną w Krakowie na Wydziale Instrumentalnym w klasie organów prof. Andrzeja Białki i prof. Wacława Golonki. Uczestniczył w licznych kursach mistrzowskich z zakresu interpretacji i improwizacji muzycznej, m. in. pod kierunkiem Juliana Gembalskiego, Romana Peruckiego, Andrzeja Szadejki, Oliviera Latry’ego, Pierre’a Pincemaille’a, Wolfganga Seifena. Dokonał nagrań płyt CD na organach, m. in. wraz ze Scholą Gregoriańską przy Seminarium OO. Paulinów, na których zarejestrowano muzykę średniowiecza oraz epoki baroku, a także opracowanie dawnych nabożeństw wielkopostnych, zrealizowane w kościele OO. Augustianów.

Zapraszamy serdecznie!

Bilety wstępu: 25 zł (dostępne w kasie Muzeum przed koncertem)

Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju oraz Małopolski Instytut Kultury w Krakowie mają zaszczyt zaprosić Państwa na uroczysty wernisaż wystawy czasowej pt. „Apteka pod Gwiazdą Mgr. Stanisława Miętusa”, które odbędzie się w dniu 20. sierpnia 2024 r. w budynku ekspozycyjnym Muzeum – dawny kościół o godz. 16:00.

Wystawa została zrealizowana wraz z Małopolskim Instytutem Kultury w Krakowie w ramach projektu „Małopolskie Wizyty Muzealne”. Ponad 120 letnia historia istnienia Apteki pod Gwiazdą w Rabce-Zdroju stała się kanwą nowej ekspozycji. Celem wystawy jest ukazanie pamięci o przeszłości tego miejsca i historii ludzkich związanych z apteką położoną u zbiegu ulic Orkana i Zakopiańskiej. W dwóch przestronnych salach ekspozycyjnych znajdujących się w przyziemiu wieży kościoła zaprezentowano zbiory rodzinne związane z Apteką pod Gwiazdą gromadzone przez lata za sprawą jej kolejnych właścicieli pochodzących ze sławnego podhalańskiego rodu Miętusów. Właściciele apteki magister farmacji Maria Miętus-Ciszewska i magister farmacji Andrzej Ciszewski postanowili w 2017 r. przekazać do zbiorów naszego Muzeum materialne ślady i pamiątki związane z tym wyjątkowym miejscem. Na wystawie zaprezentowano kompletny wystrój Apteki pod Gwiazdą, gdzie praktycznie wszystkie prezentowane muzealia pochodzą z wyposażenia tej jednej Apteki. Partnerem merytorycznym projektu zostało Muzeum Farmacji Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Muzeum Farmacji wypożyczyło na czas trwania wystawy kilkanaście opakowań po lekach i brakujące narzędzia używane niegdyś w aptekach. Merytoryczne wsparcie zapewnił dr hab. Maciej Bilek, który jest autorem kilkunastu książek dot. historii prowincjonalnych aptek Małopolskich.

Koncepcja wystawy zakłada ukazanie apteki poprzez pryzmat życia i działalności człowieka związanego z miastem, jego mieszkańcami, otaczającym go krajobrazem i przyrodą. Stała się pretekstem do głębszej refleksji o przedwojennym aptekarstwie, ziołolecznictwie i wyrobie leków, o tym, czym niegdyś była apteka i jaką rolę pełnił farmaceuta w środowisku niewielkiej górskiej miejscowości. Wystawa jest opowieścią o słynnym rabczańskim aptekarzu magistrze farmacji Stanisławie Ignacym Miętusie, który zapisał się na kartach historii miasta jako dobry farmaceuta i zaangażowany społecznik.

Projekt wystawy był możliwy dzięki wieloletniej działalności magister farmacji Marii „Lilki” Miętus-Ciszewskiej, która stała się na wiele lat strażniczką dziedzictwa tej apteki. Z uporem godnym muzealnika gromadziła wszelkie przedmioty i artefakty związane z tym miejscem i ludźmi dzielącymi swój los z „Apteką pod Gwiazdą”, z zaangażowaniem uczestniczyła w opracowaniu merytorycznym wystawy. Ofiarowana kolekcja jest bezcennym darem dla zachowania pamięci i dziedzictwa lokalnej kultury.

W trakcie trwania wernisażu będzie istniała możliwość podzielenia się swoją historią. Zapraszamy serdecznie do snucia wspomnień związanych z tym miejscem i przynoszenia pamiątek związanych z Apteką pod Gwiazdą. Ocalmy razem pamięć o przeszłości naszego miasta!

Wystawę zrealizowano w ramach projektu Małopolskiego Instytutu Kultury w Krakowie „Małopolskie wizyty muzealne”.

Kuratorki: Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka, Natalia Klęsk

Scenariusz wystawy: Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka, Natalia Klęsk, Małgorzata Hordyniec i Piotr Idziak

Teksty do wystawy: Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka

Interpretacja dziedzictwa: Małgorzata Hordyniec, Piotr Idziak

Konsultacja merytoryczna: Muzeum Farmacji Collegium Medicum UJ w Krakowie oraz dr hab. Maciej Bilek

Projekt graficzny: dr Anna Zabdyrska

Korekta i redakcja Małopolski Instytut Kultury: Martyna Tondera-Łepkowska

Konserwacja: Natalia Klęsk

Realizacja, Opracowanie techniczne i rekonstrukcje: Natalia Klęsk, Mirosław Karkula, Iwona Ciesielska

Literatura: dr hab. Maciej Bilek, Historia Aptekarstwa w Rabce-Zdroju

Fotografie ze zbiorów rodziny Ciszewskich i Miętusów oraz ze zbiorów dr hab. Macieja Bilka, Piotra Kuczaja i Anny Perejczuk.

Eksponaty: Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju, Muzeum Farmacji Collegium Medicum UJ w Krakowie, mgr farm. Maria Miętus-Ciszewska, prof. Krzysztof Heyke.

Nieodpłatny transport mebli do wystawy zapewniła rabczańska firma F. H. U. Kośmider, której pragniemy z tego miejsca gorąco podziękować.

Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju serdecznie zaprasza na doroczny Jarmark w Muzeum 2024, który odbywać się będzie tradycyjnie w święto odpustowe św. Marii Magdaleny patronki rabczańskiej parafii. Tegoroczna edycja odbędzie się 21. lipca (niedziela) i 22. lipca (poniedziałek) od godz. 10:00-17:00.  Ta impreza plenerowa zrzeszająca lokalnych twórców ludowych i rękodzielników odbędzie się  w święto odpustowe przy starym, XVII wiecznym kościółku w Rabce.

W tym roku podczas kiermaszu regionalnego zaprezentują swe wyroby rzeźbiarze, zabawkarze, snycerze i rękodzielnicy z naszego regionu. Nie zabraknie również atrakcji dla dzieci. W ramach Jarmarku w Muzeum odbędą się także warsztaty rękodzieła: wikliniarskie, zabawkarskie, wyrób świec z węzy oraz origami. Pod okiem twórców będzie można wykonać własną pamiątkę. Na ciekawych świata czekają warsztaty składania papieru techniką origami.

O godzinie 12:00 dla zgromadzonych gości zagra góralska muzyka.

Wstęp na teren kiermaszu jest bezpłatny!

Kiedy: 21. lipca 2024 i 22. lipca 2024

Gdzie: Teren przy zabytkowym, drewnianym kościele pw. św. Marii Magdaleny w Rabce-Zdroju

godz. 10:00-17:00

Serdecznie zapraszamy!!!

Sobotnie popołudnie upłynęło w Zagórzańskich Dziedzinach w rytmach muzyki regionalnej, której echo niosło się po całej Rabce i okolicach. Przyczyną tego był odbywający się tam po raz pierwszy Zagórzański Festiwal Folkloru i Tradycji. Teren Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce – Zdroju wypełnił się sympatykami góralszczyzny. A miejsce wybrano nie przez przypadek – przybytek ten niemalże od 90 lat zajmuje się kolekcjonowaniem, dokumentacją oraz popularyzacją kultury tradycyjnej Górali Zagórzańskich. Jego celem jest kompleksowe i długofalowe działanie mające na celu ochronę niematerialnego i materialnego dziedzictwa regionu. Tego dnia jego przestrzeń tętniła życiem i przyciągała do wspólnej zabawy.

Festiwal otwarł oficjalnie Radny Sejmiku Województwa Małopolskiego oraz Prezes Małopolskiej Organizacji Turystycznej, Grzegorz Biedroń, wraz z gospodarzami zagórzańskich samorządów: Wójtem Gminy Mszana Dolna, Mirosławem Cichorzem, będącym również koordynatorem marki lokalnej Zagórzańskie Dziedziny, Rafałem Rusnakiem, Wójtem Gminy Niedźwiedź, a także Joanną Barnowską, Wiceprzewodniczącą Rady Gminy Mszana Dolna. Swoje dwa słowa „witacki” dorzucił gospodarz miejsca, dyrektor Muzeum, Wojciech Kusiak, któremu w tym dniu przypadła również rola konferansjera, przy sympatycznym i niezwykle powabnym a zarazem profesjonalnym! udziale Klaudii Gawronek. Miłym i oczekiwanym gościem Festiwalu był Wojciech Winkel – Przewodnik Tatrzański, Międzynarodowy Przewodnik Górski UIMLA, Instruktor Przewodnictwa, Przewodnik po Rabce – Zdroju oraz sympatyk Zagórzańskich Dziedzin. Nie mogło wśród nas zabraknąć również zacnego grona tworzącego Kapitułę Znaku Promocyjnego Zagórzańskie Dziedziny. Zaproszenie do wspólnego, dziedzinnego świętowania, przyjęli: Olga Gałek (specjalistka od marek lokalnych i animatorka Zagórzańskich Dziedzin), Marek Panek (Przewodniczący Kapituły) oraz ks. Jan Zając. Co prawda na chwilkę, ale wpadli również się z nami przywitać i wysłuchać wykładów dwaj księża „po cywilu”: Konrad Kozioł, dyrektor Wydziału Katechetycznego Kurii Metropolitalnej w Krakowie, Proboszcz Parafii we Włosani oraz Piotr Sałaciak, wikariusz rabczańskiej Parafii św. Marii Magdaleny. 

Niedługo po oficjalnym otwarciu uroczystości zebrani znaleźli się w murach Muzeum, gdzie odbyły się prelekcje na temat dziedzictwa zagórzańskiego. Pierwsze słowa wygłosiła Katarzyna Ceklarz – dr nauk humanistycznych w zakresie  etnologii i antropologii kulturowej, socjolog, wykładowczyni Akademii Nauk Stosowanych w Nowym Targu, przewodniczka beskidzka i tatrzańska oraz Wiceprzewodnicząca Kapituły Znaku Promocyjnego Zagórzańskie Dziedziny. Jej wykład pt. „Pamiętnik Sebastiana Flizaka – niezwykły dokument do dziejów Zagórzan” koncentrował się wokół postaci tego zasłużonego etnografa i był niezwykle ciekawym studium jego życia. Równie interesujących informacji dostarczył zgromadzonym film dokumentalny „Władysław Orkan” w reżyserii Adama Lewandowskiego, Absolwenta Filmoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim i kursu SCRIPT PRO w Szkole Wajdy, reżysera i autora scenariuszy do filmów dokumentalnych „Niezależna Republika Samosiuk”, „Pod Mocnym Smarzolem”, „Film o Pilchu”. Zestawienie zawikłanych kolei losu z wybitnym talentem literackim pozwoliło w sposób autentyczny przedstawić sylwetkę Piewcy Gorców i ukazać jego fenomen. Niepowtarzalną i wyjątkową postać zaprezentował Łukasz Zapała, doktorant w Instytucie Języka Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, a przede wszystkim potomek Tomasza Chlipały, słynnego bacy pochodzącego z Lubomierza. Bulanda, jak zwali go jemu współcześni, odżył we wspomnieniach z rodzinnego archiwum i urzekł zebranych swą oryginalnością. W dalszej kolejności o tym, co kryje się w murach rabczańskiego przybytku, opowiedziała Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka – etnolożka, badaczka terenowa i zastępczyni Dyrektora Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce -Zdroju. Przedstawiła pokrótce zbiory, które trafiły tam z terenu Beskidu Wyspowego i Gorców. W swoim wykładzie pt. „Zagórzańskie skarby: kolekcja i archiwa Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju” ujęła istotę jego działań, a więc ochronę i popularyzację dziedzictwa Zagórzan. Po prelekcji oprowadziła słuchaczy po wnętrzu budynku, dzięki czemu mogli oni na własne oczy ujrzeć zbiory zgromadzone na przestrzeni wieków.

Dużo działo się nie tylko w środku – równocześnie na zewnątrz Muzeum czekało mnóstwo atrakcji! Można było bowiem skorzystać z warsztatów pn. „Zagórzańska zabawka” oraz „Malowanie na szkle” czy też podpatrzeć pracę zagórzańskich rzemieślników. Zainteresowanych elementami stroju zagórzańskiego przyciągnęło stoisko Rafała Nowaka, kuśnierza z Kasiny Wielkiej, a także Marii Łabuz, gorseciarki z Łostówki. Obecny był również wikliniarz Marek Czech, Stanisław Kościelniak z własnoręcznie wykonanymi gwiazdami kolędniczymi, koronczarka Zofia Piętoń oraz Krystyna Kaczmarczyk produkująca tradycyjne ozdoby bożonarodzeniowe i kwiaty bibułkowe, której tego dnia towarzyszyły trzy  gaździny z KGW Olszówka. Instruktażu w zakresie technik malowania na desce udzielała Monika Rataj, zagórzańska malarka. Smakosze mogli spróbować słodkich, naturalnych pyszności przy stoisku Moniki i Piotra Woźniaków reprezentujących Pasiekę u Piotra Woźniaka z Koniny, Kingi i Macieja Komenzów częstujących lodami rzemieślniczymi z manufaktury Lody i Spółka czy też u Moniki Kubik oferującej gorczańskie sery i prowadzącej warsztaty z tworzenia tych wytrawnych przysmaków. Kuszące zapachy dochodziły również ze stoiska „Śwarnych Babek” z Koła Gospodyń Wiejskich Łętowe, które częstowały zagórzańskimi potrawami regionalnymi: zagórzańską zupą z korpieli na mleku, razowym kołaczem na słono i pierogami z suszonymi śliwkami (400 szt. tych ostatnich „wyszło” w mig i pozostawiło po sobie echo mlaskania…; tym razem to one były hitem imprezy!). Pośród stoisk dostępna była także drewniana ścianka do zdjęć, na której każdy chętny znalazł elementy stroju regionalnego i w takim anturażu mógł zrobić sobie fotki (dobry przykład dali sami organizatorzy), czy nowe! monidło – efekt wspólnej pracy Pawła Widzisza vel Drewniane cuda z Kasinki i naszej zagórzańskiej artystki, Józefy Potaczek. Skutecznie do odkrywania Zagórzańskich Dziedzin zachęcali na stoisku promocyjnym: Lucyna Pazdur reprezentująca KSOS Bazę Lubogoszcz, Maria Knapczyk i Grzegorz Kubowicz, nasz Zagórzański Informator Turystyczny. Ozdobą tego mobilnego Punktu Informacji Turystycznej były markowe miody z Pasieki Przygórze nr 248, której właścicielem jest Józef Bierowiec, paradzący się na imprezie w regionalnym ubraniu, z piękną Zagórzanką u boku (jego żoną!). Swoimi szydełkowymi wyrobami kuracjuszy przyciągały Sznurkowe Perełki oraz Barbara Jarosz; skutecznie wabiły kolorowe, edukacyjne książeczki mszańskiej pisarki, Władysławy Anny Jamróz (mieć w swojej biblioteczce egzemplarz z dedykacją i podpisem samej autorki to jest coś!).

Nudy nie było! I chociaż z wydarzenia w przeważającej większości skorzystali kuracjusze z całej Polski przebywający w rabczańskich sanatoriach na turnusach rehabilitacyjnych i goście, którzy wybrali region na miejsce swojego wakacyjnego wypoczynku (ba! niektórzy specjalnie zboczyli z górskiego szlaku turystycznego żeby skorzystać z propozycji organizatorów Festiwalu), to nas cieszyła przede wszystkim obecność Zagórzan, tych ze „stolicy” (np. Państwo Starmachowie, Jamrozowie) jak i z Łostówki, Mszany Górnej czy Poręby Wielkiej (rodzina Rysiów wspiera wszystkie nasze inicjatywy!), którzy przyjechali uzupełnić swoją wiedzę o dziedzictwie regionu. Zajrzeli do nas również rabczańscy artyści a także radni Gminy Mszana Dolna: Monika Góralik oraz Rafał Kubowicz. Po raz kolejny dziedzinną ofertą zachwyciły się dwie turystyczne rodzinki całym swoim sercem kibicujące Zagórzańskim Dziedzinom, znane w blogosferze jako „Mamo, a daleko jeszcze?” i „Odkrywając Beskidy”. Skutecznie rzuciliśmy również przynętę „Szewndaczom na luzie” i Sylwii Bal – popularyzatorom aktywnego trybu życia i górskich wędrówek. Ich instagramowe relacje z wydarzenia poszybowały w świat! Redaktorską opieką otoczył nas Piotr Kuczaj reprezentujący portal gorce24.pl (https://gorce24.pl/galeria/6166/RabkaZdroj_Zagorzanski_Festiwal_Folkloru_i_Tradycji_w_Muzeum_im_Wl_Orkana), a dziedzinne chwile uwiecznił również drugi z rabczańskich fotografów: Jan Ciepliński (http://www.photojanografia.rabka.pl/index.php/miasto-i-okolice/1761-06-07-2024-w-starym-kosciolku-muzeum-im-w-orkana-zagorzanski-festiwal-folkloru-i-tradycji). Nieodgadnionym dla nas do tej pory jest tajemniczy, cichutki turysta z plecakiem retro, który cierpliwie czekał na sceniczne popisy Zagórzan i nagrywał je rzetelnie. Podobno mają być opublikowane na YT. Jak się tylko pojawią, na pewno się taką informacją z Wami podzielimy. Oczywiście o dokumentację zadbały również niezawodne w tej materii Monika Kościelniak! (już zapowiadamy film na naszym kanale YT) i Agnieszka Józefiak – Lewandowska (https://www.mszana.pl/galerie,3166.html), które dzielnie wspierał Marcin Gałek (to jego fotorelację Wam dzisiaj prezentujemy).

Festiwal zwieńczono występami trzech zagórzańskich zespołów, które przyciągnęły przed scenę rozentuzjazmowaną publiczność. Na jej deskach zagościł Zagórzański Zespół Folklorystyczny Dolina Mszanki, a także Zespół Regionalny Kasinianie – Zagórzanie z Kasiny Wielkiej. Obie grupy zaprezentowały program złożony z tańców i melodii charakterystycznych dla regionu zagórzańskiego. Ostatni występ należał do Kapeli Rodzinnej „Kościelnioki” ze Stowarzyszenia Miłośników Kultury Góralskiej Pod Cyrlom. Rozpoczął się on warsztatami „Pieca zadym nie troncojcie”, w których udział wzięli uczestnicy Festiwalu, podążający za wskazaniami basistki zespołu, Doroty Kościelniak. We wspólną biesiadę włączyli się wszyscy – aż żal było się rozchodzić…

Pierwszy Zagórzański Festiwal Folkloru i Tradycji zorganizowali członkowie Stowarzyszenia Miłośników Kultury Góralskiej Pod Cyrlom z Olszówki we współpracy z partnerami i kreatorami marki lokalnej Zagórzańskie Dziedziny oraz pracownikami Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce – Zdroju. Projekt realizowany był przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego.

Dzień wypełniony muzyką, tańcami, produktami  i kulturą regionu – to było istne święto Zagórzan!  

Magda Polańska

ZA SIÓDMĄ GÓRĄ to wsobny, muzyczny wehikuł zmontowany w 1987 roku przez Wojciecha ”Wojcka” Czerna i od tej zamierzchłej pory manifestujący swoje istnienie w postaci nielicznych nagrań, sporadycznych wystąpień, okazjonalnych słuchowisk i jeszcze rzadszych koncertów w rozmaitych, zmieniających się jak pory roku, składach.
ZA SIÓDMĄ GÓRĄ prezentuje przez lata minione dwa główne oblicza: „ŚWIECKIE” (ze świecą szuka prawdy o nas i świecie Bożym), czego świadectwem jest wydana w 2008 roku płyta „Rogalów -Piosenki ku pokrzepieniu serc” oraz jako, że człowiek nie żyje samym chlebem, oblicze „SAKRALNE”, czego dowodzi płyta z 1996 roku „Muzyka jakiej świat nie widzi”, i dwa fundamentalne albumy, nad którymi pracujemy teraz: „Pustynia Błędowska”, oraz „Tajemnica czystego serca”.
We wrześniu 2023 roku ZA SIÓDMĄ GÓRĄ zorganizowało Trasę Wschodnią występując w ciągu 10 dni w 10 miejscach Lubelszczyzny i Podkarpacia. Ta swoista pielgrzymka koncertowa przyniosła nadspodziewane rezultaty, o których długo by pisać. Wszystkie znaki na niebie i ziemi trąbią, że trzeba ją kontynuować.
Relacja: https://www.youtube.com/watch?v=Goxsy3pitec
W pierwszym tygodniu lipca 2024 roku grupa rusza w Trasę Małopolską. Możecie spodziewać się ich wystąpień w miasteczkach i osadach, w miejscach obdarzonych akuratną akustyką, najchętniej o proweniencji sakralnej i zabytkowej

ZA SIÓDMĄ GÓRĄ usłyszycie w składzie siedmioosobowym:
Wojcek Czern – głos, organy Hammonda
Maurycy Idzikowski – trąbka, wirujące rury
Robert Niziński – klarnet basowy
Franciszek Pieczarka – Farfisa Synthorchestra, flet
Maciej Rodakowski – saksofon tenorowy
Piotr Zabrodzki – organy, perkusjonalia
Andrzej Załęski – wirujące rury, perkusjonalia, bębny
Wstęp według uznania.

W ramach VI edycji Retro Piknik Dawnej Rabki Czar w 160 lecie Uzdrowiska odbyła się w zabytkowym otoczeniu gra terenowa pt. „Jak się żyło w Rabce mojej praprababce”. Stowarzyszenie Dawnej Rabki Czar wraz z Muzeum im. Władysława Orkana zorganizowali międzyszkolne zawody umiejętności praktycznych. Uczestnikami gry byli uczniowie szkół podstawowych z terenu gminy Rabka-Zdrój. Celem wydarzenia było zapoznanie uczestników z dawną wiejską codziennością w teorii i praktyce. Spotkanie rozpoczął wykład etnolog Małgorzaty Wójtowicz-Wierzbickiej, która przybliżyła realia życia kobiet na dawnej wsi.

Uczestnicy mogli spróbować swoich sił w codziennych zajęciach takich jak: ubijanie masła w maśniczce, obieranie ziemniaków, pranie na tarze, oblekanie pierzyny, ubieranie chusty czepcowej, a także rozpoznawanie sprzętów codziennego użytku. Uczniowie naszych szkół wykazali się ogromnym zaangażowaniem, a zadania przysporzyły im dużej radości, zdobyli przy tym cenne umiejętności praktyczne.