Serdecznie zapraszamy do zwiedzenia nowej wystawy czasowej pt. „O Herodzie okrutniku… – rzecz o dawnych kolędnikach”. Wystawa prezentuje tradycyjne kolędowanie zwane Herodami.

HERODY to rodzaj kolędowania bożonarodzeniowego tzw. żywa szopka prowadzona w formie ludowego przedstawienia o charakterze jasełek, w którym bierze udział wiele postaci w bogatych kostiumach. Postaciami, które pojawiają się w tej kolędzie są zwyczajowo: król Herod, Marszałek, żołnierze, Diabeł, Anioł, Śmierć, Żyd oraz Trzej Królowie, niekiedy również syn Heroda.

Główny wątek kolędy z Herodem odnosi się do fragmentu Biblii mówiącego o losach króla Judei – Heroda Wielkiego. Opowieść ta ma charakter moralitetu ukazującego walkę dobra ze złem, a nade wszystko wpływ sił boskich i demonicznych na życie człowieka (anioł i diabeł doradzają Herodowi). W przedstawieniu każda z postaci wygłasza oracje, które zarówno charakteryzują jego osobę jak i światopogląd. Wygłaszane dialogi są bardzo przerysowane i ironiczne, co zresztą jest bardzo charakterystyczne dla ludowych przedstawień kolędniczych podobnie jak w kolędowaniu z szopką.

Na wystawie zaprezentowano stroje i akcesoria kolędnicze z kolekcji naszego Muzeum.

Wystawę można zwiedzać do końca marca w godzinach otwarcia Muzeum, od wtorku do niedzieli od 9:00-16:00.

18.12.2017 r. w Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce – Zdroju odbyła się promocja publikacji naukowej pt. Tradycyjne rzemiosło i przemysł wiejski Karpat Polskich – perspektywy badawcze, rekonstrukcje, reinterpretacje, wydanej przez Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce – Zdroju.

Wydawnictwo jest pokłosiem I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej, która odbyła się w 2016 r., została sfinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu naukowo badawczego pt. „Współczesne ślady danych rzemiosł – niematerialne dziedzictwo Karpat Polskich.” Autorkami i realizatorkami projektu były Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka i Natalia Klęsk.

W spotkaniu promującym publikację uczestniczyli m. in. redaktor naukowy publikacji prof. Marcin Brocki Dyrektor Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorzy artykułów, przedstawiciel  Powiatu Nowotarskiego Leszek Świder, a także muzealnicy z Piwnicznej i Nowego Sącza.

Na temat artykułów zamieszczonych w publikacji opowiedzieli m. in. Joanna Hołda – etnograf z Muzeum Okręgowego z Nowego Sącza, Wojciech Śliwiński emerytowany Kustosz Sądeckiego Parku Etnograficznego, Dorota Majerczyk etnolog, doktorantka Instytutu Sztuki PAN, Katarzyna Ceklarz etnolog, wykładowca PPWSZ w Nowym Targu oraz Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka, etnolog z Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce – Zdroju.

Uczestnicy spotkania otrzymali egzemplarze publikacji.

Podczas spotkania zaprezentowano film dokumentalny „Czego woda nie weźmie i ogień nie spali… – rzecz o dawnych rzemieślnikach.” zrealizowany przez nasze Muzeum w ramach zeszłorocznego projektu dofinansowanego ze środków ministerialnych.

Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce – Zdroju ma zaszczyt zaprosić na promocję publikacji naukowej  pt. „Tradycyjne rzemiosło i przemysł wiejski Karpat Polskich – perspektywy badawcze, rekonstrukcje i reinterpretacje.”, która odbędzie się 18.12.2017 r. o godzinie 16:00 w budynku biurowym Muzeum, w sali Akademii Malarstwa na Szkle, przy ul. Sądeckiej 6.

Każdy z uczestników wydarzenia promującego publikację naukową otrzyma darmowy egzemplarz książki.

W trakcie promocji odbędzie się również prezentacja filmu dokumentalnego pt: „Czego woda nie weźmie i ogień nie spali …- rzecz o dawnych rzemieślnikach” zrealizowanego przez nasze Muzeum.

Publikacja zawiera referaty wygłoszone podczas I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej zorganizowanej w 2016 r. przez nasze Muzeum. W konferencji wzięli udział pracownicy merytoryczni i naukowcy z muzeów z całej Polski, którzy od lat zajmują się dokumentowaniem i archiwizacją wiedzy dotyczącej tradycyjnych rzemiosł.

Redakcją naukową publikacji pt. Tradycyjne rzemiosło i przemysł wiejski Karpat Polskich – perspektywy badawcze, rekonstrukcje i reinterpretacje zajął się dr hab. Marcin Brocki, Dyrektor Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Za redakcję techniczną i koordynację projektu odpowiedzialna była Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka. Projekt graficzny Natalia Klęsk.

Treść artykułów została pogrupowana w cztery rozdziały: 1. WOKÓŁ BADAŃ, 2. HISTORIE, 3. PRZYPADKI LOKALNE, 4. MUZEALNE REALIZACJE.

Książka została wydana w ramach projektu naukowo-badawczego pt. „Współczesne ślady dawnych rzemiosł – niematerialne dziedzictwo Karpat Polskich” dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z priorytetu Kultura ludowa i tradycyjna

Spis treści publikacji:

Marcin Brocki, Współczesne formy funkcjonowania „rzemiosła ludowego i przemysłu wiejskiego” – wprowadzenie

WOKÓŁ BADAŃ

Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka, Wokół projektu „Tradycyjne rzemiosło i przemysł wiejski Karpat Polskich”

Małgorzata Jaszczołt, Badania rzemieślników w Karpatach Polskich z perspektywy muzeum w Warszawie. Dokumentacje fotograficzno-filmowe oraz rejestracje projektowe – rys badawczy

Anna Deredas, Etnografki w Karpatach – życie i praca. Kilka słów o tradycyjnym rzemiośle Karpat oraz przemyśle wiejskim w spuściznach naukowych Anny Kowalskiej-Lewickiej oraz Bronisławy Kopczyńskiej-Jaworskiej

Katarzyna Piszczkiewicz, Rzemiosło 2.0

HISTORIE

Barbara Olejarz, Przemysł naftowy – przemysł wiejski. Zaangażowanie chłopów galicyjskich w rozwój górnictwa ropy naftowej na przełomie XIX i XX w.

Łukasz Stachurski, Zróżnicowanie i specjalizacja korporacji rzemieślniczych miasta i jego przedmieść na przykładzie Krosna

Marcin Kowalczyk, Orawskie złoto – płóciennictwo i farbiarstwo na polskiej Orawie

Barbara Rosiek, W świecie drewnianych zabawek ludowych. Żywiecki ośrodek zabawkarski – dawne wyroby i ich wytwórcy

PRZYPADKI LOKALNE

Tobiasz Orzeł, Zagadnienie harmonizacji krajobrazu lokalnego w świetle materiałów terenowych z badań nad budownictwem ludowym we wsiach: Bielanka, Raba Wyżna, Rokiciny Podhalańskie i Sieniawa

Katarzyna Ceklarz, Dawne i współczesne pamiątki „regionalne” naPodtatrzu. Zagadnienie etnodizjanu

Dorota Majerczyk, Tradycyjne  rzemiosła w rodzinie Pintscherów (stolarstwo, rzeźba w drewnie)

MUZEALNE REALIZACJE

Magdalena Kroh, Prezentacja rzemiosła w Sądeckim Parku Etnograficznym

Joanna Hołda, Rzemiosło i drobna wytwórczość w kulturze zachodniej Galicji – o pracy nad filmem

Wojciech Śliwiński, Projektowana prezentacja architektury i funkcjonowania zabytkowych obiektów dawnej techniki wiejskiej w Sądeckim Parku Etnograficznym w Nowym Sączu

Na zachętę film z wernisażu wystawy nakręcony przez Aleksandra Hordzieja.

3 października w starym kościółku – siedzibie Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce – Zdroju miało miejsce uroczyste otwarcie wystawy instrumentów ludowych wykonanych przez znakomitego muzykanta Piotra Majerczyka pt. „Ej zagrojcie dudzicki…”. Zgromadzonych gości powitał Dyrektor Muzeum Zbigniew Wójciak. Następnie słowo wstępne wygłosił prof. Zbigniew J. Przerembski z Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego, który przybliżył wielowiekową tradycję i historię dud – instrumentu spotykanego w wielu kulturach tradycyjnych oraz sylwetkę konstruktora dud podhalańskich Piotra Majerczyka „Tyrlity”. Podczas wernisażu wystąpili przyjaciele Piotra Majerczyka – muzykanci z całego Podhala – m. in. Bartłomiej Koszarek – Dyrektor Bukowińskiego Centrum Kultury z Bukowiny Tatrzańskiej, Andrzej Budz z Dębna Podhalańskiego, Piotr Haza z Olczy, Krzysztof Gocał z Zębu, oraz Maciej Gąsienica Mracielnik z Zakopanego, Jan Majerczyk z Chabówki a także orawska Kapela Marcina Kowalczyka z Lipnicy Wielkiej i Jakub Rusiecki z Rabki-Zdrój. Wśród zaproszonych gości, którzy przybyli na otwarcie byli starosta nowotarski Krzysztof Faber, posłanka Anna Paluch, ks. dr Stanisław Kowalik – proboszcz Ochotnicy Górnej i kapelan Związku Podhalan, ks. Paweł Skowron – proboszcz parafii w Chabówce, Aleksander Smaga z Małopolskiego Centrum Kultury Sokół, dr Justyna Laskowska – Otwinowska z Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Marek Traczyk – prezes Stowarzyszenia Miłośników Kultury Ludowej, Joanna Lelek Dyrektor Miejskiego Ośrodka Kultury w Rabce – Zdroju a także Piotr Kolecki i Katarzyna Ceklarz ze Stowarzyszenia Kulturowy Gościniec i inni.

Wystawa prezentuje zarówno instrumenty będące dziełem Piotra Majerczyka „Tyrlity” jak i klimat jego pracowni, poprzez zaaranżowanie stołu konstruktora instrumentów. Etapy pracy nad dudami ilustrują fotografie autorstwa Jana Cieplińskiego oraz fotografie ze zbiorów Muzeum autorstwa Natalii Klęsk. Oprawę multimedialną wystawy stanowi film dokumentalny, który powstał w ramach projektu „Rzemiosło tradycyjne i przemysł wiejski Karpat Polskich” realizowanego w 2016 r. przez nasze Muzeum emitowany z kineskopowego telewizora (użyczonego do wystawy przez Panów Ryszardów z MPGK z Rabki – za co serdecznie dziękujemy).

Koncepcja i realizacja wystawy: Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka i Natalia Klęsk.

Wystawę można obejrzeć w godzinach otwarcia Muzeum do listopada.

ngg_shortcode_0_placeholder” order_by=”sortorder” order_direction=”ASC” returns=”included” maximum_entity_count=”500″]

Trwają prace nad pierwszą zbiorową publikacją naukową wydaną przez nasze Muzeum. Na początku roku Muzeum im. Władysława Orkana w Rabce-Zdroju otrzymało dofinansowanie ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego do projektu naukowo – badawczego pt. „Współczesne ślady dawnych rzemiosł – niematerialne dziedzictwo Karpat Polskich” z priorytetu Kultura ludowa i tradycyjna w kwocie 20 000 zł. W ramach projektu wydana zostanie publikacja naukowa zawierająca referaty wygłoszone podczas I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej pt. Tradycyjne rzemiosło i przemysł wiejski Karpat Polskich zorganizowanej w ramach obchodów 80-lecia istnienia Muzeum, dofinansowanej również ze środków ministerialnych. Obrady konferencyjne odbyły się w czterech sesjach tematycznych dotyczących: I sesja – teorie badawcze, II sesja -realizacje, III sesja ujecie historyczne, IV sesja – lokalne. W konferencji wzięli udział pracownicy merytoryczni i naukowcy z muzeów z całej Polski, którzy od lat zajmują się dokumentowaniem i archiwizacją wiedzy dotyczącej tradycyjnych rzemiosł.

Redakcją naukową publikacji pt. Tradycyjne rzemiosło i przemysł wiejski Karpat Polskich – perspektywy badawcze, rekonstrukcje i reinterpretacje zajmie się dr hab. Marcin Brocki (Dyrektor Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego).

Koordynatorem projektu jest Małgorzata Wójtowicz-Wierzbicka

fragmenty recenzji:

„Rzemiosło, w szczególności wiejskie, stało się w ostatnich dwóch dekadach przedmiotem głębokich zainteresowań, bowiem zwrócono uwagę na jego niezwykły indywidualizm w unifikującym się kulturowo świecie. I tak do rangi nieanonimowego rękodzieła zakwalifikowano większość wyrobów rzemieślniczych. Zachwyt nad ich niepowtarzalnością, skierował również uwagę na: osoby uprawiające poszczególne rzemiosła, ich wrażliwość estetyczną i następnie ogromną wiedzę z zakresu stosowanych materiałów, technologii i narzędzi, architekturę pracowni rzemieślniczych w końcu zaś na cały zestaw zabiegów magicznych oraz zjawisk personifikacji i antropomorfizacji towarzyszących procesom wytwórczym. Taki fenomen kultury warty jest zatem nie tylko głębokich studiów i zabiegów dokumentacyjnych, przekładających się również na muzealne ekspozycje pawilonowe lub w muzeach na wolnym powietrzu, ale warty jest również zabiegów rewitalizacyjnych – przywracających ich społeczną użyteczność. Opiniowana książka jest właśnie taką wielowątkową opowieścią…”

fragment recenzji prof. dr hab. Jan Święch

„Prace zgromadzone w opiniowanym tomie zostały napisane w dużej mierze przez osoby pracujące w muzeach od lat, badaczy, którzy zajmują się naukowo wybranymi rzemiosłami. Muzea etnograficzne z natury interesują się rzemiosłem od swych początków. Niektóre z nich realizują nowe projekty badawcze. Już na tej podstawie można mieć zaufanie do prezentowanych tu prac, które są dobrze udokumentowane, wiarygodne i wartościowe. Wszystkie razem dają dość rozległy opis stanu rzemiosła i przemysłu wiejskiego «dawniej» i «dziś» w Karpatach Polskich. Takiej pracy dotąd nie było. Wszystkie zgromadzone tu artykuły opisują rzemiosło w kategoriach wyspecjalizowanej wiedzy i umiejętności, techniki i ogólnej wiedzy potocznej. Jest to przekonywujące…”

fragment recenzji prof. dr hab. Zbigniew Libera

Projekt realizowany jest ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

W ramach obchodów 25. Europejskich Dni Dziedzictwa powstało niezwykłe dzieło. Podczas warsztatów malarstwa na „giga szkle” stworzyliśmy obraz muzealnej Matki Bożej – zaprojektowana przez naszego konserwatora Natalię Klęsk na podstawie przedstawienia  znajdującego się w naszym kościółku. Dziękujemy wszystkim uczestnikom. Już niedługo obraz będzie można podziwiać w Akademii Malarstwa na Szkle.

ngg_shortcode_1_placeholder